New York Pօst. Էրդողանը քանդելու է Աթաթուրքի ստեղծածը

Քաղաքական08:22, 08 Հոկտեմբեր 2013

New York Pօst. Էրդողանը քանդելու է Աթաթուրքի ստեղծածը

Ծագումով իրանցի Մերձավոր Արևելքի մասնագետ Ամիր Թահերին, վերլուծելով Էրդողանի ներկայացրած «ժողովրդավարացման փաթեթի» բովանդակությունը, ներկայացրել է սեփական դիտարկումները, որոնք տեղ են գտել «New York Post» պարբերականում հրապարակված իր հոդվածում:

Թահերիի համոզմամբ` Էրդողանի բարեփոխումներ կոչված փոփոխությունները 1000 տարով հետ են շպրտում Թուրքիան: Սահմանադրական և կառավարման համակարգի փոփոխությունների իրական նպատակը մեկն է. հող նախապատրաստել երկրի նախագահի աթոռին բազմելու համար: Հոդվածագիրը հիշեցնում է, որ ժամանակին Քեմալ Աթաթուրքը Օսմանյան կայսրության փլուզումից հետո հանրապետություն հիմնելիս ժողովրդին համախմբեց ոչ թե մահմեդական, այլ թուրք բառի շուրջ, ինչը հաջողվեց պահպանել 90 տարի, իհարկե ոչ 100 տոկոսանոց արդյունքով: Եվ հիմա Էրդողանը իր ռեֆորմներով երկու տեղից հարված է հասցնում Աթաթուրքի ժառանգությանը և փորձում քանդել նրա ստեղծածը:

Առաջին` հարվածում է հենց այդ թուրք ինքնությանը, երբ իրենց արդեն թուրք համարող զանգվածների մեջ առաջին պլան են բերվում նրանց ծագումնաբանական արմատները:

Երկրորդ`իսլամի ամրապնդմանն ուղղված հետևողական քայլեր է կատարում: Հարված է հասցվում թուրքական պետության աշխարհիկության հիմքերին: Էրդողանի վարչակազմն իր գործողություններով ուղերձ է հղում առ այն, որ Թուրքիան ոչ թե աշխարհիկ երկիր է, այլ` սուննի մահմեդական պետություն: Այս ուղեգիծը Թահերին անվանում է նեոօսմանիզմ:

Ըստ Թահերիի` Էրդողանը չի արդարացրել Թուրքիայի քրդերի ակնկալիքները: Բնակչության գրեթե 15 տոկոսը կազմող քրդերի շնորհիվ է, որ ներկայիս իշխող «Արդարություն և զարգացում» (ԱԶԿ-AKP) կուսակցությունը միանձնյա առաջատար դարձավ ընտրություններում: Առանք քրդերի աջակցության «ԱԶԿ»-ն չի կարողանա հավաքել անգամ 40 տոկոս ձայներ: Նշյալ բարեփոխումների փաթեթից օգուտ չունեն նաև ալևիները: Նրանք մինչև դեռ մինչև հիմա թույլտվություն չեն ստացել բացելու սեփական աղոթատեղիները:

Հոդվածի հեղինակն ընդգծում է, որ այնուամենայնիվ, մեծ չէ հավանականությունը, որ Էրդողանը հաջողության կհասնի, քանի որ Թուրքիայի հանրության մի մեծ մասը չի սատարում Էրդողանի «խալիֆի հովերը» և հնարավոր է, որ աշխարհիկ կարգերի կողմնակից ուժերը շուտով գլուխ բարձրացնեն:

Ermenihaber.am