Թուրքական իշխանությունները բանակցություններ են սկսում նոր սահմանադրության վերաբերյալ

Քաղաքական09:24, 05 Նոյեմբեր 2015

Թուրքական իշխանությունները բանակցություններ են սկսում նոր սահմանադրության վերաբերյալ

Թուրքիայում նոյեմբերի 1-ին տեղի ունեցած խորհրդարանական ընտրություններում հաղթանակելուց անմիջապես հետո վարչապետ Ահմեթ Դավութօղլուի գլխավորած «Արդարություն և զարգացում կուսակցությունը» (ԱԶԿ-AKP) քաղաքական կուսակցությունների հետ սկսում է նախագահական համակարգ նախատեսող նոր սահմանադրության ընդունման վերաբերյալ բանակցությունները:

Ըստ թուրքական «Mİlliyet» թերթի կայքի` ԱԶԿ-ն նոր սահմանադրության նախագիծն արդեն ներկայացրել է այդ նպատակով ստեղծված «Սահմանադրության համաձայնության կոմիտեին»:

Աղբյուրը նշում է, որ այս անգամ ԱԶԿ-ն խորհրդարանական մյուս 3 կուսակցությունների հետ ընդհանուր համաձայնության փոխարեն նախատեսում է համաձայնության գալ «Ժողովրդահանրապետական կուսակցության» (ԺՀԿ-CHP) հետ: Նշվում է, որ երկու կուսակցությունների պատգամավորները ընդհանուր թիվը մեջլիսում է 451 է (սահմանադրական փոփոխությունները հանրաքվեի դենլու համար անհրաժեշտ է 330 պատգամավորի հավանություն) , ինչը թույլ կտա բավարար աջակցություն ապահովել սահմանադրական փոփոխությունների գործընթացին:

ԺՀԿ-ի` նոր սահմանադրությանը դրական չարձագանքելու դեպքում միայն առաջարկություն կուղարկվի մյուս կուսակցություններին:

Աղբյուրը նշում է, որ Թուրքիայում ընդունվելիք մոդելը չի նմանվելու ոչ ԱՄՆ-ի նախագահական, ոչ էլ Ֆրանսիայի կիսնախագահական մոդելին, այլ հարմարեցված կլինի Թուրքիայի առանձնահատկություններին:

Թուրքական նախագահական մոդելի հիմնական առանձնահատկությունները հետևյան են լինելու.

-Նախագահը կընտրվի 2 անգամ` 5 տարի ժամկետով:

-Նախագահը կհաստատի օրենքները, որոնք կարող է հետ ուղարկել խորհրդարան, ինչպես նաև սահմանադրությանը հակասելու դեպքում` դրանց չեղարկման պահանջով դիմել սահմանադրական դատարան:

-Նախագահը լինելու է զինված ուժերի գերագույն հրամանատարը:

-Բարձրաստիճան պետական պաշտոնյաները նշանակվելու են նախագահի կողմից:

-Նախագահը կարող է նշանակել կամ ազատել նախարարներին առանց խորհրդարանի հավանության: Նոր գումարման խորհրդարանի պատգամավորները չեն կարող նախարար դառնալ: Նախարարներն այսուհետ հաշվետու են լինելու անմիջապես նախագահին:

-Նախագահն անհրաժեշտության դեպքում տարբեր հարցերի վերաբերյալ կարող է նախագահական հրամանագիր հրապարակել:

-Նախագահը չի կարող պաշտոնանկ արվել, քանի որ պատասխանատու է լինելու միայն ժողովրդի առջև:

Նոր սահմանադրությունը զգալի փոփոխություններ է նախատեսում նաև դատական համակարգում, որոնցից են զինվորական և քաղաքացիական դատարանների միավորումը, բարձրագույն քրեական և վարչական դատարանների միավորումը և այլն:
Նշվում է նաև, որ նոր սահմանադրության հիմքերը լինելու են «ազատությունը» «հավասարությունը» և «արդարությունը»:

Աղբյուր` Ermenihaber.am