ERMENI HABER AJANSI

Geçtiğimiz günlerde düzenlenen, “Uluslararası Ani-Kars Sempozyumu” ile gündeme gelen, "Ani`nin Yeraltı Sırları" hakkında basın mensuplarına açıklamada bulunan tarih araştırmacısı Sezai Yazıcı; gizli su kanalları, keşfedilmemiş keşiş hücreleri, meditasyon odaları, devasa dehlizler, çatallaşan geçitler, akıl almaz tuzaklar, ucu olmayan tüneller, niçin yapıldığı anlaşılmayan oyuklar, yön duygusunu kaybettiren köşeler, bir süredir üzerinde çalıştığı Anı`daki bilinmeyen yeraltı yapılarının sadece birkaçı olduğunu söyledi.

Yazıcı, "Kars`ın tanıtımını yapmak, tarihsel ve kültürel mirasını ortaya çıkarmak için 2011 yılında yürüttüğüm 3 Rotada Kars Büyüsü adlı bir Birleşmiş Milletler projesinde Gurdjieff rotası üzerine çalışırken oldukça ilginç bir bilgiye ulaştım. Çocukluk ve ilk gençlik yıllarının bir bölümü Kars`ta geçen 20. yüzyılın ilk yarısının en etkili isimlerinden George Ivanoviç Gurdjieff, 1880`li yıllarda arkadaşı Pogosyan`la birlikte Ani`de tecrit edilmiş bir yer seçerek bir süre çalışmışlar. Gurdjieff ve arkadaşı, bir gün Ani`de yer altı geçitlerinden birini kazarken yerdeki toprağın farklılaştığını görürler. Kazma işlemini sürdürdüklerinde dar bir geçit keşfederler. Ama geçidin ucu yere düşen taşlarla kapanmıştır. Taşları temizlediklerinde kemerleri harap olmuş bir odayla ulaşırlar. Odada çürümüş mobilyalar, kırılmış çömlekler görürler. Ayrıca, odada bir çeşit nişin içinde bir tomar parşömen bulurlar. Gurdjieff, çok iyi Ermenice bilmesine karşın parşömendeki yazıları okuyamaz. Bir süre sonra yazının çok eski bir Ermenice olduğu anlaşılır. Yorucu bir uğraşın ardından parşömenlerin bir keşişten diğer bir keşişe, Peder Telvant`tan Peder Arem`e yazılmış mektuplar olduğunu öğrenirler” diye ifade etti.

Bugün Ani`de teyit edilmiş bilgiler ve uygulamalı çalışmalar bağlamında 823 yeraltı yapısı ve mağaranın bulunduğunu bildiklerini aktaran Yazıcı, “Şimdilik en azından Kültür Bakanlığı`nca yer altı yapılarının işaretleme çalışmaları başlamalı, yapıların önleri temizlenmeli, bunlarla ilgili yürüyüş yolları yapılmalıdır. Tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de yeraltı yapılarına büyük ilgi duyulduğu akıldan çıkarılmamalıdır” dedi.

Ermenihaber.am