ERMENI HABER AJANSI

2024 yılında Birleşik Arap Emirlikleri (BAE), Ermenistan’ın en büyük ihracat pazarı haline geldi ve ülkenin toplam ihracat hacmi 13.092 milyar dolar olarak kaydedildi. BAE’ye yapılan ihracat 5.254 milyar dolara ulaşarak 2023 yılına kıyasla 2.4 kat arttı. Rusya ikinci sırada yer alırken, bu ülkeye yapılan ihracatta düşüş yaşandı. Çin ise ihracatta üçüncü büyük pazar oldu.

Ekonomist Armen Ktoyan’a göre, BAE’ye yapılan ihracattaki artış, altın, kıymetli ve yarı kıymetli taşlar ile metallerin ithalat, kısmi işleme ve yeniden ihracatına dayanan bir modelin sonucuydu. Bu model çerçevesinde, Ermenistan’ın ithalatı 2 milyar doları aşarken, ihracat 3 milyar dolar seviyesinde kaldı. Ülkede işleme kapasitesi sınırlı olduğu için, büyük ölçüde ticaret hacmindeki büyümeye katkı sağlansa da elde edilen katma değer oldukça düşük kaldı.

Rusya’ya yapılan ihracatta ise geçen yıl %10.7’lik bir düşüş yaşandı ve toplam ihracat 3.162 milyar dolara geriledi. Özellikle otomobil ticaretinin azalması bu düşüşte etkili oldu. Önceki yıllarda, üçüncü ülkelerden alınan araçlar Ermenistan üzerinden Rusya’ya yeniden ihraç edilirken, bu fırsatlar artık büyük ölçüde sınırlanmış durumda. Ayrıca, rubledeki değer kaybı nedeniyle Ermenistan’dan gelen ürünlerin Rus pazarında daha pahalı hale gelmesi, rekabet gücünü de olumsuz etkiledi.

Çin, Ermenistan’ın üçüncü büyük ihracat pazarı olarak öne çıkarken, 2024 yılında Çin’e yapılan ihracat 1.097 milyar dolara ulaştı. Bu, önceki yıla kıyasla 2.6 katlık bir artış anlamına geliyordu. Ktoyan, madencilik ürünlerinin yön değiştirmesinin ve Çin’in bu alandaki talebinin artmasının bu büyümede önemli bir rol oynadığını belirtti.

Genel olarak, Ermenistan’ın dış ticaret hacmi büyümüş olsa da, bu büyümenin büyük ölçüde düşük katma değerli ticaret modellerine dayandığı ve rekabet gücünde önemli bir artış sağlamadığı görülüyor. Özellikle BAE ve Çin pazarlarına yönelik ihracat artarken, Ermenistan’ın uzun vadeli ekonomik kazanımlar elde etmesi için daha yüksek katma değerli üretime yönelmesi gerektiği vurgulanıyor.