ERMENI HABER AJANSI

Kültürel mirasın izlenmesiyle ilgilenen monumentwatch.org internet sitesinin 21 Nisan 2025 tarihinde yayınladığı videoya göre, Azerbaycanlılar işgal altındaki Stepanakert'teki anıt kompleksindeki mezar taşlarını bir kez daha tahrip etti.

Görüntülerde, bazı şehit mezar taşlarında kasıtlı olarak savaşçıların yüzlerinin — özellikle gözleri ve ağızları — oyularak silindiği, bazı taşların ise tamamen kırıldığı görülüyor.

Stepanakert Anıt Kompleksi, Dağlık Karabağ’ın (Artsakh) tamamen işgalinden sonra yok olma tehlikesiyle karşı karşıya. Daha önce yayımlanan birçok videoda, Stepanakert’e giden Azerbaycanlıların bu anıt kompleksinin tamamen ortadan kaldırılması çağrısında bulundukları görülmüştür.

İşgal altındaki Stepanakert’teki anıtlara ve mezar taşlarına yönelik Azerbaycanlılar tarafından yapılan tahribat sadece etik açıdan değil, aynı zamanda uluslararası hukuk açısından da ağır bir ihlaldir. Bu tür eylemler, Roma Statüsü’nün 8. maddesinin 2. fıkrasına göre savaş suçları kapsamına girmektedir.

Söz konusu maddenin 2(b)(ix) bendine göre, “dini, eğitimsel, kültürel, bilimsel veya hayır kurumlarına ait yapılar ile tarihi anıtlar, hastaneler ve hasta ya da yaralıların barındığı alanlar” hedef alınamaz. Bu tür yapılara karşı kasıtlı saldırılar, bu hüküm çerçevesinde savaş suçu olarak tanımlanır; tabii ki eğer söz konusu yapılar askeri hedef haline getirilmemişse.

Ayrıca, Azerbaycan'ın bu eylemleri 1954 Lahey Sözleşmesi’nin 4. maddesini de ihlal etmektedir. Bu maddeye göre, taraflar hem kendi topraklarında hem de düşman tarafın topraklarında bulunan kültürel varlıklara saygı göstermekle yükümlüdür. Bu varlıkların, silahlı çatışma sırasında yok edilmelerine veya zarar görmelerine neden olabilecek amaçlarla kullanılmaları yasaktır. Aynı şekilde, bu kültürel varlıklara yönelik düşmanca hareketlerden kaçınılması da tarafların sorumluluğundadır.

Uluslararası toplumun bu ihlallere kayıtsız kalmaması, kültürel mirasın korunması ve sorumluların hesap vermesi açısından hayati önem taşımaktadır.