Օսմանյան բանակի հայ սպայի թոռը դարձել է Թուրքիայի քաղաքացի

Հասարակական16:42, 07 Ապրիլ 2025

Օսմանյան բանակի հայ սպայի թոռը դարձել է Թուրքիայի քաղաքացի

Օսմանյան բանակի հայ սպա Միհրան Մեսրոպյանի թոռը՝ ամերիկահայ փաստաբան Գլեն Ֆրեդերիկ Մաթեսոնը, դարձել է Թուրքիայի Հանրապետության քաղաքացի։ Նրա պապը ծառայել է Գալիպոլիի, Սիրիայի, Պաղեստինի և Արևելյան ռազմաճակատներում։

Իշխող «Արդարություն և զարգացում» կուսակցության Գազիանթեփի պատգամավոր Ալի Շահինը կիսվել է Գլենի պատմությամբ՝ նշելով. «Հպարտ եմ, որ դեր եմ խաղացել նրա թուրքական քաղաքացիություն ստանալու ճանապարհին»։ Գլենը, ով ընտրել է «Մուրադ» անունը՝ ի պատիվ Սուլթան Մուրադի, արտահայտել է իր երջանկությունը՝ ասելով. «Սա իմ կյանքի ամենաերջանիկ պահն է»։

Ո՞վ էր Միհրան Մեսրոպյանը

Միհրան Մեսրոպյանը ծնվել է 1889 թվականին Աֆյոնքարահիսարում հայ վաճառականի ընտանիքում։ Նա ծառայել է որպես օսմանյան բանակի սպա Գալիպոլիի, Սիրիայի, Պաղեստինի և Արևելյան ռազմաճակատներում, և որպես ճարտարապետ։

Սովորել է Սանայի-ի Նեֆիսե Մեքթեբի դպրոցում, որն այժմ հայտնի է որպես Միմար Սինան գեղարվեստի համալսարան։ Ավարտելուց հետո նա 1909 թվականին նշանակվել է Իզմիրի քաղաքապետարանի գլխավոր ճարտարապետ և ղեկավարել բազմաթիվ ճարտարապետական նախագծեր քաղաքում։ Իզմիրում անցկացրած տարիներից հետո նա նշանակվել է Պալատի գլխավոր ճարտարապետ Ստամբուլում՝ Սուլթան Մեհմեդ Ռեշադի կառավարման ժամանակ։

1920 թվականին Մեսրոպյանն իր ընտանիքի հետ տեղափոխվել է Ստամբուլի Ուսկյուդար թաղամաս, իսկ 1921 թվականին կնոջ և երկու որդիների հետ արտագաղթել է Միացյալ Նահանգներ։ Այնտեղ նա դարձել է Հենրի Վարդմանի՝ ժամանակի առաջատար կապալառուներից մեկի գլխավոր ճարտարապետը, ով կառուցել է Վաշինգտոնի ամենահայտնի շենքերից մի քանիսը։ Մեսրոպյանը մասնակցել է Քարլտոն հյուրանոցի, Դյուպոն շրջանի շենքերի, Հեյ-Ադամս հյուրանոցի, Վարդման աշտարակի (այժմ գործում է որպես Մարիոթ Վարդման Պարկ հյուրանոց) և Սեդվիկ Գարդենսի նախագծման աշխատանքներին։

Սպիտակ տան դիմաց գտնվող հյուրանոցը, որն այսօր հայտնի է որպես «Սենթ Ռեջիս», դարձել է Մեսրոպյանի հայտնի շենքերից մեկը Վաշինգտոնում։ Նույնիսկ Թուրքիայի Հանրապետության հիմնադրումից հետո Մեսրոպյանը պահպանել է իր կապերը Թուրքիայի իր ընկերների հետ։

Աղբյուր` www.odatv.com