ERMENI HABER AJANSI

Güney Kafkasya’da bölgesel ulaşım bağlantılarının açılması uzun zamandır gündemde. Azerbaycan'ı Nahçivan Özerk Cumhuriyeti'ne ve oradan da Türkiye'ye bağlayacak olan yol için Türkiye ve Azerbaycan devamlı “Zengezur koridoru” ifadesini kullanıyor ve bunu Türk dünyasını birleştiren stratejik bir yol olarak sunuyor, çoğu zaman da sanki orada bir Ermenistan devleti söz konusu değilmiş gibi hava oluşturuyorrlar.

Oysa Ermenistan bu yolların açılmasına karşı değil, defalarca da dile getirdi. Tek bir şartı var: tüm hatlar ülkelerin egemenliği, toprak bütünlüğü ve yargı yetkisi temelinde açılmalı. Türkiye’nin ve Azerbaycan’ın “Zengezur koridoru” dediği yol Ermenistan’dan geçiyor ve dolayısıyla Ermenistan’ın egemenliği altında olmalı. 8 Ağustos’ta Washington’da imzalanan ve Trump’ın inisiyatifiyle paraflanan barış anlaşması da tam olarak bu çerçevede, ulaşım bağlantılarının açılmasını öngörüyor. Üstelik Azerbaycan’ı Nahçıvan’a bağlayacak, uluslararası Orta Koridor’un parçası olan bu hat için “Trump yolu” adı kararlaştırıldı. Yani ortada bir koridor mantığı yok, Ermenistan’ın egemenliğini zedeleyen bir düzenleme söz konusu değil.

Burada önemli olan bir noktaya dikkat çekmek gerekiyor. Ermenistan defalarca Türk tarafına “Zengezur koridoru” ifadesinin kendisi için kabul edilemez olduğunu söyledi. Çünkü bir yolun geçtiği ülkenin adını koymak, o ülkenin hakkıdır. Mesela Ermeniler, Türkiye’de inşa edilen büyük havaalanına “Konstantinopolis Havaalanı” diyemezler, çünkü orası İstanbul Havalimanı’dır ve Türkiye böyle adlandırmıştır.

Aynı şekilde Erzurum’un Ermenice’deki eski adı Karin’dir, ama kimse gidip “Karin yolu” demez, “Erzurum yolu” der. Çünkü o toprak Türkiye’ye aittir ve Türkiye ne isim koymuşsa o saygıyla kullanılır. Komşunun evine girip onun çocuğuna kendi kafana göre isim veremezsin; ev sahibi ne isim koymuşsa öyle hitap etmek zorundasın. Aksi takdirde bu bir saygısızlık olur. İşte “Zengezur koridoru” söylemi Ermenistan açısından tam olarak böylesi bir saygısızlık anlamı taşıyor.

Bugün Türk yetkililer bu konuda ne yazık ki hassasiyet göstermiyor, hatta yolun resmi olarak "Trump Uluslararası Barış ve Refah Yolu" (TRIPP)  adlandırılmasından sonra daha da ısrarla “Zengezur koridoru” demeye başladılar. Oysa yapılması gereken şey çok basit: Ermenistan’ın egemenliğine, toprak bütünlüğüne ve adlandırma hakkına saygı duymak. Eğer gerçekten barış, işbirliği ve bölgesel kalkınma isteniyorsa, kullanılan dil de buna uygun olmalı.

Ermenistan'da "Zengezur" adıyla bir bölge yok, o bölgenin resmi adı Syunik'tir.

Eğer o yolun Ermenistan egemen topraklarından geçtiğini kabul ediyorsan ona "Zengezur koridoru" diyemezsin. Çünkü kelimeler sadece kelime değildir, arkasında tarihsel yük, siyasi anlam ve psikolojik etki vardır. Ermenistan’ın rızası olmadan bir yolun adını dayatmak, barış yerine güvensizlik doğurur. Oysa ortak bir gelecek kurmak istiyorsak, en azından karşılıklı olarak birbirimizin isimlerine, sembollerine ve egemenliğine saygı göstermekten başlamamız gerekir.